Psikolojik Harp Istihbarati Nedir ?

Psikolojik harbi bilmemek aslında millî bir zafiyettir.Diğer yandan Türkiye`yi hedef ülke olarak ele alan ülkeler ve onların psikolojik harp teşkilatları Türkiye ile ilgili kapsamlı çalışmalar yapmakta ve ülkemiz hakkında psikolojik harp istihbaratı elde etmektedirler. Kaynak:NETPANO.COM ÖZEL
İstihbaratın önemli bir bölümünü teşkil eden psikolojik harp istihbaratı psikolojik harp de kullanılmak için elde edilir.Ülkemizde stratejik istihbarat üretimi ve kullanılması yeterli seviyede bilinmekle beraber ne yazık ki; psikolojik harp konusu gibi,psikolojik harp istihbaratı da hem yeterince bilinmemekte hem de gereken önem verilmemektedir.
TANIM:
Psikolojik harp istihbaratını; `Bir devletin diğer devlet üzerinde
millî menfaatlerini gerçekleştirmek üzere uyguladığı psikolojik
harpte kullanacağı her alandaki (siyasî, askerî, ekonomik, sosyal,
ideolojik, teknolojik vd.) zafiyetlerinin ve hassasiyetlerinin sistematik
bir tarzda tespiti, tasnifi, yorumlanması ve istihbarat
haline getirilmesi` şeklinde tarif edebiliriz.
Psikolojik Harp Istihbarati
Psikolojik Harp İstihbaratı
Örneği:
1976 yılında Yunanistan`da bir kitap hazırlandı. Bu kitabın ismi `Ellada Sipna` (Yunanistan Uyan) Yazarı ise Andreas Dendrinos idi. Bir psikolojik harp istihbarat uzmanı olan yazar kitabında daha 1976 yıllarında diyor ki: `Türkiye Yunanistan`ın en önemli ve en temel düşmanıdır. Türkiye`nin aleyhine olan her şey desteklenmelidir. Türkiye`yi parçalamak ve yok etmek Yunanistan`ın millî hedefidir. Ancak; Türkiye; silâhlı kuvvetleri başta olmak üzere birçok yönden Yunanistan`dan üstündür. Bu hedefe sıcak bir savaşla ulaşamayız. Türkiye`nin psikolojik hassasiyetleri vardır.
Bunlar kullanılarak Türkiye zayıf düşürülmeli, hatta parçalanmalıdır.
Bu hassasiyetler;
1. Türkiye`de Kürt sorunu vardır, bu hassasiyet kullanılmalıdır.
2. Radikal dinci guruplar vardır. Türkiye`deki dinî konular hassasiyet
ihtiva eder. Bu konu kullanılmalıdır.
3. Türkiye`de mezhep ihtilafı önemli bir hassasiyettir. Alevi-sünnî
ihtilafı kullanılmalıdır.
4. Türkiye`nin ekonomik ve sosyal hassasiyetleri vardır.
5. 1915 yılındaki Ermeni katliamı bir hassasiyettir. Bu konu
kullanılmalıdır.`
Yazar, Andreas DENDRİNOS, kitabında;
Türkiye`nin zayıf düşürülmesi ve parçalanması için Kürtçü-bölücü
örgütlerin nasıl destekleneceğini, Ortadoğu`da Suriye`nin, Avrupa`da
İngiltere, Almanya ve Fransa`nın Türkiye aleyhine nasıl kullanılacağını
detaylı olarak ortaya koymuştur.
Adı geçen kitap 1983 yılında Başbakan Andreas PAPANDREU
tarafından `Yunanistan Savunma ve Dış Politika Konseyi(KSEA)`
adını alan Yunanistan Millî
Güvenlik Kuruluna getirilmiş ve
kabul edilip hükümete uygulama
yetkisi verilmiştir.
Yani Yunanistan`ın en üst
siyasî ve askerî karar organı,
Türkiye hakkında hazırlanan
psikolojik harp istihbaratı bilgilerini
ihtiva eden `Yunanistan
Uyan` isimli kitabın uygulanması için eylem kararı almıştır.
Nitekim kitapta belirtilen birinci hassasiyet olarak Kürtçü-bölücü
faaliyetin ele alındığı görülmüştür.
PKK terör örgütünün 15 Ağustos 1984 yılında Eruh ve Şemdinli
eylemleriyle adını iç ve dış kamuoyuna duyurması ve 15 yıl Türkiye
Cumhuriyeti Devletini siyasî ve askerî yönden meşgul ederek 30.000
kişinin hayatına mal olması, Yunanistan tarafından Türkiye`ye karşı
planlanan psikolojik harbin bir safhasının uygulanmasıdır.
PKK terör örgütünün, teröristbaşının 1999 da yakalanarak
Yunanistan`ın desteğini itiraf etmesi ile ülkemize uygulanan psikolojik
harbin uzun yıllar önce hazırlandığını ortaya çıkarmış, bilinen gerçek
dünya kamuoyunun önünde bir kere daha teyit edilmiştir.
Bu durum ancak; ülkemize karşı planlanan psikolojik harbin
yürütülmesi için hazırlanan psikolojik harp istihbaratının bir sonucudur.
Bu, psikolojik harp istihbaratının ne kadar etkili olduğu da açıkça
görülmüştür.
PSİKOLOJİK HARP İSTİHBARATI`nın ELDE EDİLİŞİ:
Psikolojik harpte istihbarat:
Hedef ülkenin tarihî geçmişi başta olmak üzere o ülke hakkında
stratejik istihbarat konularının detaylı şekilde tespitidir.
Psikolojik harp/harekat istihbaratlarının kaynakları:
1.İstihbarat belge kaynakları;
a. Muharebe kuruluşu el kitapları,
b. Gazeteler ve dergiler,
Yani Yunanistan`ın en üst
siyasî ve askerî karar
organı, Türkiye hakkında
hazırlanan psikolojik
harp istihbaratı bilgilerini
ihtiva eden `Yunanistan
Uyan` isimli kitabın
uygulanması için eylem
kararı almıştır.
c. Araştırma ve inceleme raporları,
d. İstihbarat raporları,
e. Düşmandan ele geçirilen belgeler,
I. Resmi belgeler: Planlar, haritalar, emirler, el kitapları,
II. Özel belgeler: Belgeler, kişisel mektuplar, not defterleri,
e. Biyografik istihbarat bilgileridir.
2. İnsan kaynakları:
a. Savaş esirleri,
b. Mülteciler,
c. Sivil yöneticiler,
d. O bölgede uzun süre hizmet gören sivil polisler.
PH İstihbaratı stratejik istihbarat istihsali gibi aynı metotlarla elde
edilir.
Psikolojik harp istihbaratı, uzun bir çalışma ile özellikle hedef ülke
hakkında yayınlanan bütün yayınları incelenerek elde edilen bir istihbarattır.
Bu konuda yetişmiş elemanlar çeşitli kimliklerle o ülkeye gelirler ve
yıllarca o ülke hakkında her alandaki hassasiyetleri tespit ederler.
Psikolojik harp istihbaratının temel dokümanı `temel incelemedir`
Temel inceleme;
Stratejik istihbarat konularının tümünden (siyasî, askerî, coğrafî,
ulaştırma, ekonomik, ilmî ve teknik, sosyolojik, biyografik...) hassasiyetleri
detaylı şekilde incelenmek üzere ihtiva eden bir dokümandır.
Ekleri fotoğraf ve ses albümleridir.
Yani hedef ülkenin sosyal yapısının detaylı fotoğraf ve film arşivleri
günlük konuşmalar, müzik ve çeşitli sesleri arşivlenmiştir. Ülkemize turist
olarak gelen bazı yabancıların bıkmadan hiç ilgisi olmayan kişi ve
olayları yüzlerce ve binlerce film harcayarak çekmeleri ve itina ile
ülkelerine götürmelerinin sebebi ülkemiz hakkında yaptıkları temel
incelemenin fotoğraf ve ses albümünü tamamlama gayretlerinden
başka bir şey değildir. Kamuoyunda yaygın bir görüş; `Bizim bazı orijinalliklerimiz
ve tabii yanlarımız, yabancılara çok ilginç gelmektedir. Bu
yüzden ilgileniyorlar ve çok resim çekiyorlar` şeklindedir.
PSİKOLOJİK HAREKAT İSTİHBARATI`nın ELDE EDİLİŞİ:
TANIM:
Psikolojik harekat istihbaratı da; `Yürütülen psikolojik harbin
içinde her hangi bir alandaki hassasiyetin tespiti, tasnifi, yorumlanması
ve istihbarat haline getirilmesidir.`
Psikolojik harekatta istihbarat, psikolojik harekat faaliyetinin kimliği,
mevkii (konumu) , şartları, hassasiyetleri hakkında ihtiyaç duyulan bilgileri
temin etmek için yapılır.
Psikolojik harekat istihbaratının elde edilişi taktik istihbaratın elde
edilişi gibidir.
Psikolojik harekat istihbaratının temininde bir metot da propaganda
analizi işlemidir.
Propaganda analizinde muhasım (düşman) propagandası alınır ve
analiz edilir. Belli formüle göre bu işlem yürütülür.
Propaganda analizinde KAMTE formülü kullanılır.
K= Kaynak, propaganda kaynağı nedir? Kaynak açık mıdır, gizli
midir?
A=Araç; kullanılan araç nedir? (Basın, TV. fısıltı... gibi)
M=Muhteva(İçerik); Konusu ve ana fikri nedir? Hangi konuları
işliyor?
T=Tema; Kullanılan temalar nedir? İddiaları nedir?
E=Etki; Bu propaganda ne etki yapmıştır, Ekosu, yankısı nedir?
Bu sorulara cevap aranır ve propagandayı üreten kaynak hakkında
bilgi toplanır.
Ayrıca propaganda; tehditler ihtiva ediyor, hakaret ve sertlik
taşıyorsa bu kaynağın korku ve zafiyet içinde oluşunu gösterir.
Psikolojik harekat istihbaratına
örnekler;
Örnek-1:
II. Dünya Savaşı`nın başlangıç
yıllarında Alman Genelkurmay
İstihbarat Başkanlığı Fransa`ya
yapılacak harekatın başlama tarihi
hakkında kesin bir karara varamaz.
En az 1 yıllık bir planlama ve hazırlık öngörülür. 1941 yılında Fransa`ya taarruz planlanmaktadır.
Ancak bu arada elde edilen psikolojik harekat istihbaratı harekatın 1 yıl
öne alınmasını ve 1940 yılında Fransa`ya taarruz edilmesini ve Fransız
Ordusunun en zayıf şekilde yakalanmasını sağlar.
O olay şudur; II. Dünya Savaşı`ndan önce Almanya`dan Fransa`ya
istihbarat ve psikolojik harekat istihbaratçısı olarak 15.000 kişi turist
görüntüsü ile gelmiştir. Fransızlar turist artışına sevinmekte, alacakları
dövizi düşünmektedirler.
İstihbaratçılar Fransa`nın kritik arazilerini yol, köprü, menfez, boğaz,
geçit ve elektrik santrallerini tespit edip fotoğraflarını çekerken,
Psikolojik Harekat İstihbaratçıları da Fransa`nın her alandaki hassasiyetlerini
tespit etmekteydiler.
Bir uzman psikolojik harekat istihbaratçısı, Paris`te Eyfel Kulesi
civarında Le Monde gazetesini okurken önünde duran taksiden bir
Fransız generali iniyor ve ücret konusunda anlaşamadığı taksi şoförü ile
münakaşa ediyor ve taksi şoförü generalin arkasından küfür ediyor. Bu
olayı kayıt eden Alman psikolojik harekat uzmanı, mesajını Psikolojik
Harekat İstihbarat Merkezine çekiyor.
Alman Genelkurmay İstihbarat Başkanlığı ve Psikolojik Harekat
Başkanlığı olağan üstü bir toplantı yapıyor.
Değerlendirme şöyledir;
`Bir ordu mensubu ve bir general normalde halkından saygı görür.
Eğer taksi şoförü sokakta generalin arkasından küfrediyorsa halk
ordusunu sevmiyordur ve ordunun morali bozuktur. Fransız ordusu
toparlanmadan kendini halkına sevdirmesine zaman bırakmadan
Fransa`ya taarruz edilmelidir.`
Gerçekten, Fransa Alman hududu boyunca uzanan ve 30 milyon
Franka mal olan meşhur Majino hattını yapmış ve modern Fransız
topçusunu beton ve çelik mevzilere yerleştirmişti. Ancak Fransız
ordusunda sabah içtimasında bölük komutanının arkasından asker
nanik yapıyor ve halk ordusunu sevmiyordu.
Bu sevgisizlik, Alman psikolojik harekat ajanlarının da etkisiyle
nefrete dönüştürülmüş, Fransız mühimmat fabrikalarındaki topçu mermilerinin
sevk çapı, birkaç milimetre büyük imal edilmişti. Alman taarruzu
başladığı zaman Majino hattındaki Fransız topçusunun mermileri
namlulara girmiyor ve bazı Fransız subayları top başında tabancalarını
şakaklarına dayayarak intihar ediyorlardı.
Gerçekten Fransız halkı o dönemde ordusunu sevmiyordu ve ordu mensupları da bu durumu hissederek kendilerini sevmeyen bir halk
için savaşa karşı isteksizlik gibi ciddi bir zafiyet içinde bulunuyordu.
Bu hassasiyeti bir olayla tespit eden Alman psikolojik harp teşkilatı,
elde ettiği hassasiyet haberini doğru yorumlayarak psikolojik harekat
istihbaratı haline getirmiş, elde ettiği psikolojik hareket istihbaratını
yerinde ve zamanında kullanarak ve Fransız ordusunu, bu hassasiyetini
gidermeden taarruz ederek 1 hafta içinde imhaya sürüklemiştir.
Örnek-2:
1985 yılında, Tunceli Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü ve İl Jandarma
Komutanlığından aldığı bir bilgiyi harekat merkezine çekiyordu.
Mesajda; `Tunceli`de, PKK terör örgüt elemanlarının koç ve koyun başlı
mezar taşlarını tahrip ettikleri` belirtiliyordu.
Harekat merkezinde görevli asker ve sivil istihbarat
personeli:`Terör insanları hedef almış, taşlarla mı uğraşacağız, kayda
değer olmayan bir konu` diye kenara koymuşlardı. Ancak olaya
psikolojik harekat istihbaratı gözlüğü ile bakıldığında farklı anlamlar
taşıdığı görülebiliyordu.
Koç başı ve koyun başı, Akkoyunlu ve Karakoyunlu Türk devletlerinin
millîyet sembolleriydi. Tunceli`de Kürtçülük propagandası yapan
ve bir Kürt tarihi uydurmak isteyen PKK terör örgütü Tuncelili vatandaşlarımızın
dedelerinin menşeini ve Türklüğünü ispat eden bu sembolü
ortadan kaldırmak istiyor ve mezar taşlarını bunun için tahrip ediyordu.
Konu bu açıdan ele alınmış, tahripleri önlenmiş, İçişleri Bakanlığı
tarafından koç ve koyun baş motifli mezar taşları ve diğer tarihi eserlerin
albümleri hazırlanmış, envanteri çıkarılmış, tarihçiler ve diğer
bilim adamları tarafından bu konuda eserler yayınlanarak terör
örgütünün yaptığı propaganda önlenmiştir.
Bu örnek incelendiğinde: Görülür ki; Yunanistan`ın Türkiye`ye karşı
yürüttüğü psikolojik harpte Yunanistan`ın kendi millî hedefi doğrultusunda
bir malzeme olarak kullandığı PKK terör örgütünün, psikolojik
hassasiyeti bölge halkının atalarının tarihten gelen Türklük simgeleri ile
Türk asıllı olduğunun ispatıdır.
Terör örgütünün bu tarihten gelen Türklük sembollerini ortadan
kaldırarak siyasî ve psiko-sosyal alanda bir psikolojik harekat operasyonu
yapmak istemiş, ancak bu konuda psikolojik harekat istihbaratı
elde edilerek karşı tedbir alınmıştır.
Örnek-3:
1987 yılında Yunanistan her zaman yaptığı gibi Lozan Antlaşmasını
ihlal ederek Ege Adalarına yığınak yapıyordu. Aylardan mayıs ayı idi.
Fakat o yıl kış çok sert geçiyordu. Mayıs ayında sobalar ve kaloriferler
yanıyordu. Sakız adasındaki otellerde bulunan turistler için, Yunanistan
bir gemi kalorifer yakıtı `fuel-oil` göndermiştir. Sakız adasındaki Tugay
komutanı Piyade Albay garnizon birliklerinin yakıtı yok diye, gelen bir
gemi yakıta el koymuş tugay mutfaklarında ve kışla kaloriferlerinde
yaktırmıştı.
Üşüyen turistler rezervasyonlarını iptal ettirmişler ve Sakız adasını
terk etmişlerdi.
Sakız adasındaki turistik otel sahipleri ve otellerde çalışanlar başta
olmak üzere, bütün ada halkı ellerinde `Sakız adasında Yunan askerî
istemiyoruz`, `Kıbrıs`a gittiniz de ne oldu, adanın yarısını Türkler aldı`
`Biz Türklerle dostuz, sizi burada istemiyoruz` şeklinde pankartları
olduğu halde kışlanın tel örgülerine dayanmışlar ve Yunan tugayını
protesto etmişlerdir.
Yunan silâhlı kuvvetleriyle ada halkının arasındaki bu önemli hassasiyet
tam bir psikolojik harekat istihbaratı olup, klâsik istihbaratçılar
tarafından değerlendirilememiş ve vaktinde ilgililere verilememiştir.
Askerî istihbaratçı adadaki piyade tüfeğinin artışını dikkate alır, onu
kaydeder ve envanterine dahil eder. Ancak eğer bu konuda bir eğitimi
yoksa toptan tüfekten çok daha mühim olan böyle bir haberi
değerlendiremez ve kullanıcısına gönderemez.
Psikolojik harp istihbaratçısı normal istihbaratçıya göre daha fazla
uzmanlaşmış olmalıdır.
Psikolojik Harp İstihbaratı devamlı bir faaliyet olup toplanır, tasnif
edilir ve zamanı gelince kullanmak üzere saklanır. Devamlı güncelleştirilir.
Psikolojik Harekat İstihbaratı ise; muharebede kullanılan taktik istihbarat
gibi carî bilgileri ve yürütülen harekatla ilgili ihtiyaç duyulan
istihbarattır. Temin edildiğinde vaktinde kullanılmazsa güncelliği
kalmaz ve bir kıymet ifade etmez.
SONUÇ OLARAK:
Psikolojik harp ve psikolojik harekat istihbaratçılığı uzmanlık isteyen
önemli bir hizmet alanıdır.
Hazarda ve seferde aralıksız devam eden bir faaliyettir.
108 O⁄UZ KALEL‹O⁄LU/PS‹KOLOJ‹K HARP‹ST‹HBARATI
Dünyanın bütün gelişmiş ülkeleri bu konuda önemli harcamalar
yaparak teşkilatlar kurmuşlar ve uzman elemanlar yetiştirmişlerdir.
Ülkemizde de bu konuda daha kapsamlı çalışmaların yapılması
kaçınılmazdır.
KAYNAKLAR:
1. ST 33-5 Psikolojik Harekat Teknik ve Yöntemleri
2. FM 33-1 Psychological Operations
3. Genelkurmay Başkanlığı Yayınları
4. ABD Psikolojik Harekat Kurs Notları
5. İngiltere Kraliyet Akademisi Psikolojik Harekat Kursu Yayınları
6. Almanya Psikolojik Harp Kursu Yayınları
7. NATO Psikolojik Harp Seminerleri Dokümanları
Oguz KALELİOĞLU*